ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΟΙΗΤΗ ΜΙΧΑΛΗ ΓΚΑΝΑ (1944 – 2024)

Επιμέλεια : Κώστας  Τσιαλαφούτας, Εκπαιδευτικός

«Κι εσύ που ξέρεις από ποίηση

   κι εγώ που δεν διαβάζω

           κινδυνεύουμε

    εσύ να χάσεις τα ποιήματα

    κι εγώ τις αφορμές τους »

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΛΑΜΙΑ

Ο Ηπειρώτης ποιητής και στιχουργός Μιχάλης Γκανάς απεβίωσε στα 12-11-2024. Επισκέφτηκε πρώτη φορά τη Λαμία στις 7-5-2010, προκειμένου να παραστεί στο αφιέρωμα, που διοργάνωσε προς τιμήν του ο Πολιτιστικός Σύλλογος Αμφιθέας Λαμίας, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας (τότε), τα 1^ο & 4^ο Γενικά Λύκεια Λαμίας και το βιβλιοπωλείο Οιωνός.

Το πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε χαιρετισμό του προέδρου  του Συλλόγου Κώστα Τσιαλαφούτα, εισήγηση – αναφορά στο ποιητικό του έργο του φιλολόγου Οδυσσέα Γκοτζαμάνη, απαγγελίες εκπαιδευτικών, φοιτητών, μαθητών, ποιητών και ηθοποιών, καθώς και μελοποιημένα ποιήματα του Μιχάλη Γκανά (Χρώμα δεν αλλάζουνε τα μάτια – Καράβια στη στεριά – Λιανοτράγουδο – Μικρός Τιτανικός – Τα κορμιά και τα μαχαίρια – Στο Σουμιτζού κάποια βραδιά – Για των ματιών σου το χρώμα – Κοίταμε στα μάτια – Κι αν σε θέλω ) σε μουσική επιμέλεια – ενορχήστρωση του Κώστα Νέλλα.

Ποίηση λυρική, εμπνευσμένη από την ηπειρώτικη παράδοση, την ξενιτιά και τα βιώματά του.

Ο Μιχάλης Γκανάς στο τέλος της εκδήλωσης, απευθυνόμενος στο κοινό τόνισε μεταξύ άλλων τα εξής : «Γεια σας. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ που είστε εδώ. Ευχαριστώ όλους όσους εργάστηκαν γι» αυτή τη βραδιά απόψε. Τι να πω. Τα καλύψατε όλα : ποιήματα, τραγούδια, πεζά. Θα ’θελα να σας ευχαριστήσω έναν –έναν : Η οργάνωση, ο Πολιτιστικός Σύλλογος, το Πανεπιστήμιο, οι φωνές, οι μουσικοί, ωραίες ενορχηστρώσεις, ωραίες φωνές, οι αναγνώσεις. Τι άλλο θέλει κανείς όταν γράφει; Είτε ποιήματα, είτε τραγούδια; Να ακούγονται. Αυτό εγώ το έζησα απόψε και σας ευχαριστώ πάρα πολύ.

Δε θέλω να σας κουράσω. Απλώς θέλω ν΄ ακουστεί η φωνή μου σ΄ αυτό το χώρο και σ΄ αυτή την πόλη, τη Λαμία.

Περνάμε δύσκολες, πολύ δύσκολες ώρες. Το χειρότερο απ΄ όλα δεν είναι το οικονομικό, το έχουν πει πάρα πολλοί. Το χειρότερο απ΄ όλα είναι ότι χάλασε το μέσα μας, δηλαδή αυτό που ήξερε ο Ρωμιός : το φιλότιμο, η μπέσα, η ολιγάρκεια. Χάθηκαν σ΄ αυτή την αναρρίχηση του κέρδους και της επιτυχίας. Μοντέλα άλλων χωρών που επιβλήθηκαν και σ’ εμάς, υποβλήθηκαν μάλλον κι εμείς τα δαγκώσαμε αμέσως σαν ωραίο δόλωμα και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Εύχομαι να έχουμε τη δύναμη να αναστρέψουμε αυτό το κλίμα, γιατί χρειαζόμαστε σθένος.

Να πούμε κανένα ποίημα, έτσι, για να νιώσουμε καλύτερα. Θα σας διαβάσω δύο τρία ποιήματα από μια ανέκδοτη ακόμη συλλογή. Το βιβλίο είναι ανέκδοτο, τα ποιήματα έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς. Είναι ένα βιβλίο που έχει τίτλο «Άψινθος». Είναι ένα βιβλίο δηλαδή, εντός ή εκτός εισαγωγικών, οικολογικό. Όχι μανιφέστο. Ποιήματα όπως ξέρω να γράφω».

ΜΙΧΑΛΗΣ ΓΚΑΝΑΣ : Γεννήθηκε στο χωριό Τσαμαντάς της Θεσπρωτίας το 1944. Σπούδασε νομικά και από το 1962 ζει στην Αθήνα. Εργάστηκε ως βιβλιοπώλης, ως επιμελητής τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών και ως κειμενογράφος.

Το 1994 τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο ποίησης για το έργο του Παραλογή , το 2009 με το Βραβείο Καβάφη στο Κάιρο και το 2011 βραβεύτηκε για το σύνολο του ποιητικού του έργου από την Ακαδημία Αθηνών.

Εργογραφία :

Ποίηση: Ακάθιστος Δείπνος (1978), Μαύρα λιθάρια (1980), Γυάλινα Γιάννενα (1989), Παραλογή (1993), Ανθοδέσμη (1993), Ύπνος του καπνιστή (2003), Άσμα Ασμάτων (2005), Γυναικών μικρές και πολύ μικρές ιστορίες (2010), ο Άψινθος (2012). Πεζά: Μητριά πατρίδα (1981).  

Πολλά ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί από σημαντικούς Έλληνες και ξένους μουσικοσυνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Θανάσης Γκαϊφύλλιας, ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, ο Νίκος Ξυδάκης, ο Γιώργος Χατζηνάσιος  Ara  Dinjian, G. Bregovic  κ.ά. Ήταν παντρεμένος με την εκδότρια Πόπη Γκανά με την οποία απέκτησε έναν γιο και μια κόρη.