Το Εθνικό σχέδιο για το νερό παρουσίασε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στο Greek Water Summit 2025

Κώστας Τσιάρας: Τα τρία στάδια της Εθνικής Στρατηγικής για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας στον πρωτογενή τομέα - Για πρώτη φορά δεν αντιμετωπίζουμε το νερό ως πρόβλημα, αλλά ως βασική υποδομή ανάπτυξης

Με κεντρικό μήνυμα την ανάγκη για ένα συγκροτημένο εθνικό σχέδιο διαχείρισης υδάτων, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Κώστας Τσιάρας τοποθετήθηκε στο Greek Water Summit 2025, τονίζοντας ότι «το νερό δεν είναι απλώς φυσικός πόρος - είναι το θεμέλιο κάθε βιώσιμης πολιτικής για την αγροτική παραγωγή και την ανθεκτικότητα της χώρας».

«Δεν νοείται παραγωγή σε κανένα επίπεδο και σε καμία, θα έλεγα, διάσταση όταν δεν υπάρχει αρδευτικό νερό. Άρα, λοιπόν, είναι ζωτικά συνδεδεμένο το να έχουμε αρδευτικό νερό με την πραγματική παραγωγή», είπε ο κ. Τσιάρας, επισημαίνοντας ότι η ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική που αναπτύσσεται στηρίζεται σε τρεις άξονες:

1. Τη δημιουργία περιφερειακών Οργάνων Διαχείρισης των υδάτινων πόρων
2. Την υλοποίηση του προγράμματος ΥΔΩΡ 2.0 ύψος 4 δις ευρώ
3. Την ορθολογική διαχείριση των πόρων της ΚΑΠ με την κατασκευή κομβικών εγγειοβελτιωτικών έργων.

Όπως τόνισε, «για πρώτη φορά και εδώ νομίζω ότι είναι το κρίσιμο, δεν αντιμετωπίζουμε το νερό ως πρόβλημα, αλλά ως βασική υποδομή ανάπτυξης»

Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε τη μετάβαση της κυβερνητικής στρατηγικής από την αποσπασματική αντιμετώπιση στην ολιστική διαχείριση του νερού, με αφετηρία τη διαπίστωση που αναδείχθηκε μετά την καταστροφική κακοκαιρία Daniel: το κύριο πρόβλημα της Θεσσαλίας και της χώρας δεν είναι οι πλημμύρες, αλλά η έλλειψη νερού.

Νέοι Περιφερειακοί Οργανισμοί Διαχείρισης Υδάτων

Ο Υπουργός αναφέρθηκε στη σύσταση ενιαίων Οργανισμών Διαχείρισης Υδάτων σε κάθε Περιφέρεια, υπενθυμίζοντας ότι ήδη η αρχή έγινε από τη Θεσσαλία, με τη σύσταση του ΟΔΥΘ. Οι οργανισμοί αυτοί συγκεντρώνουν αρμοδιότητες που έως σήμερα ήταν διασκορπισμένες σε ΤΟΕΒ, ΓΟΕΒ και άλλους τοπικούς φορείς, δημιουργώντας ένα ενιαίο, επαγγελματικό και αναπτυξιακό πλαίσιο.

Όπως τόνισε:

• Απλοποιείται το σημερινό πολύπλοκο σύστημα,
• Βελτιώνεται η συντήρηση και η επιχειρησιακή ετοιμότητα των υποδομών,
• Προωθείται η συνεργασία με Δήμους, Περιφέρειες, ΔΕΥΑ και ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ,

Μετά τη Θεσσαλία, ανάλογοι οργανισμοί θα συσταθούν στην Κρήτη, την Πελοπόννησο και τη Δυτική Ελλάδα.

«Με αυτόν τον τρόπο θα δώσουμε τη δυνατότητα δημιουργίας περιφερειακών κεντρικών οργανισμών διαχείρισης του αρδευτικού νερού, για να υπάρχει μια ολιστική αντιμετώπιση και για να μπορούμε με αυτόν τον τρόπο να έχουμε ακόμη μεγαλύτερο αποτέλεσμα», είπε ο ΥπΑΑΤ.

Πρόγραμμα "Ύδωρ 2.0" - Επένδυση 4 δισ. ευρώ

Ο κ. Τσιάρας έδωσε έμφαση στην εξοικονόμηση υδάτινων πόρων μέσα από την ορθολογική διαχείρισή τους και σημείωσε ότι με την υλοποίηση του προγράμματος "Ύδωρ 2.0", ύψους 4 δισ. ευρώ μέσω ΣΔΙΤ, κατασκευάζονται και υπόγεια δίκτυα άρδευσης υψηλής απόδοσης, «είναι έργα τα οποία αυξάνουν την απόδοση, μειώνουν τις απώλειες, βεβαίως περιορίζουν το κόστος παραγωγής για τους αγρότες μας, γιατί αυτό είναι και το βασικό ζητούμενο το οποίο μας αφορά», σημείωσε ο κ. Τσιάρας.

Ο Υπουργός παρουσίασε, επίσης, δράσεις προς την ίδια κατεύθυνση, οι οποίες εντάσσονται στο Στρατηγικό Σχέδιο της ΚΑΠ και στην ορθολογική χρήση των πόρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής:

• 500 εκατ. ευρώ σε μεγάλες υποδομές άρδευσης με δικαιούχους τις Περιφέρειες (η πρόσκληση έχει ήδη δημοσιευθεί),
• Πρόγραμμα μικρών εγγειοβελτιωτικών έργων σε συνεργασία με Δήμους (προκήρυξη το φθινόπωρο 2025).

«Γίνεται πραγματικά ένας πολύ σημαντικός σχεδιασμός σε συνεργασία με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών και με το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας, με στόχο την ολοκλήρωση ημιτελών έργων ή να κάνουμε κάποια έργα απολύτως λειτουργικά. Το τελευταίο χρονικό διάστημα ξεδιπλώνεται μια στρατηγική και υλοποιείται ένας σχεδιασμός ο οποίος τα επόμενα χρόνια θα δώσει τη δυνατότητα της διασφάλισης ικανοποιητικών πόρων για το αρδευτικό νερό και βεβαίως τη βιωσιμότητα που θέλουμε για το πρωτογενή τομέα, ο οποίος απορροφά το 80% - 85% των υδάτινων πόρων», συμπλήρωσε ο κ. Τσιάρας.

Ψηφιοποίηση, καινοτομία και βιωσιμότητα στην άρδευση

Ο κ. Τσιάρας περιέγραψε τις βασικές κατευθύνσεις για την ψηφιακή και τεχνολογική μετάβαση της διαχείρισης νερού, με:

• Εκσυγχρονισμό και υπογειοποίηση αρδευτικών δικτύων,
• Ψηφιακή παρακολούθηση κατανάλωσης,
• Επαναχρησιμοποίηση νερού από ΚΕΛ (π.χ. Ανατολική Αττική),
• Τεχνικές όπως η στάγδην άρδευση και οι μικροί ψεκαστήρες,
• Τεχνητή νοημοσύνη και ανάλυση δεδομένων για πρόληψη φαινομένων.

Μέλημα της κυβέρνησης, τόνισε ο Υπουργός, είναι «να κάνουμε συγκεκριμένα βήματα προκειμένου, αφενός με να διασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα και την αρδευτικότητα χωρίς, ωστόσο, να θυσιάσουμε την παραγωγικότητα».

Έμφαση σε απομακρυσμένες περιοχές και νησιά

Παράλληλα ο κ. Τσιάρας αναφέρθηκε στον ενισχυμένο ρόλο της Εθνικής Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων και στον ολοκληρωμένο σχεδιασμό που υπάρχει και ο οποίος, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει:

• Συνεργασίες μεταξύ ΕΥΔΑΠ/ΕΥΑΘ και ΔΕΥΑ ή περιφερειακών οργανισμών,
• Επέκταση των έργων ύδρευσης στα νησιά και τις ορεινές περιοχές,
• Ανάπτυξη μονάδων αφαλάτωσης με επαναχρησιμοποίηση λυμάτων.

Ευρωπαϊκή στρατηγική και επενδύσεις

Η Ελλάδα συμμετέχει ενεργά στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική για την ασφάλεια του νερού:

• Με στόχο βελτίωση της αποδοτικότητας κατά 10% έως το 2030,
• Με συμμετοχή στο επενδυτικό πλαίσιο της ΕΤΕπ για έργα ύδατος ύψους 15 δισ. ευρώ ως το 2027.

Σε αυτήν την προσπάθεια σημαντικός είναι ο ρόλος του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ο οποίος ενισχύεται με στόχο να προσφέρει:

• Εκπαίδευση αγροτών στη χρήση "έξυπνων" αρδευτικών συστημάτων,
• Υποστήριξη βιώσιμων μεθόδων καλλιέργειας με λιγότερες εισροές,
• Μετάδοση τεκμηριωμένων δεδομένων στο σχεδιασμό αγροτικής πολιτικής.

Παράλληλα, επεκτείνεται η παρουσία του ΕΛΓΟ σε περιοχές με αυξημένες κλιματικές προκλήσεις.

Στρατηγική ανθεκτικότητας και πρόβλεψης

Τέλος, ο Υπουργός επισήμανε την ανάγκη χρήσης προηγμένων μοντέλων πρόγνωσης και climate analytics για την αντιμετώπιση παρατεταμένων ξηρασιών και πλημμυρικών φαινομένων.

«Το πώς θα διαχειριστούμε το αρδευτικό νερό καταναλώνοντας το λιγότερο δυνατό με την ίδια ή και με ακόμη μεγαλύτερη απόδοση παραγωγής, είναι ένα μεγάλο ζητούμενο και το μεγάλο στοίχημα της εποχής μας», τόνισε ο Υπουργός, υπογραμμίζοντας ότι η κυβέρνηση διαθέτει πλέον την πολιτική βούληση, τα εργαλεία και την ευθύνη να υλοποιήσει αυτό το σχέδιο με τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.

Θ. Κοντογεώργης: Το σχέδιο για τη διαχείριση του νερού θα απαιτήσει συναινέσεις και όχι κομματικούς ανταγωνισμούς και τοπικούς εγωισμούς

Ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, συμμετείχε σήμερα στο συνέδριο Greek Water Summit με θέμα τις προκλήσεις και τις ευκαιρίες στον τομέα των υδάτων. Κατά την τοποθέτησή του, ο υφυπουργός συνέδεσε το μείζον ζήτημα της διαχείρισης του νερού με την κλιματική αλλαγή. «Εκτός από πιο θερμό, το 2024 ήταν και από τα έτη με τις μεγαλύτερες πλημμύρες στην Ευρώπη από το 1950, με βαρύτατο κόστος σε εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές και επηρεάζοντας πάνω από 400.000 πολίτες. Πλημμύρες και λειψυδρία, όσο και αν ακούγεται παράδοξο, πάνε μαζί στη νέα πραγματικότητα που βιώνουμε», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Ακολούθως, αναφέρθηκε στον ρόλο της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη που εκπονεί η κυβέρνηση τους τελευταίους μήνες με διαδικασίες ευρείας διαβούλευσης με την Τοπική Αυτοδιοίκηση και τους φορείς κάθε Περιφερειακής Ενότητας. «Το συμπέρασμα είναι εντυπωσιακό και ανησυχητικό συγχρόνως: Σε περισσότερες από τις μισές Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, το "νούμερο ένα" θέμα είναι το νερό, το πιο πιεστικό πρόβλημα. Στις υπόλοιπες Περιφερειακές Ενότητες βρίσκεται ανάμεσα στα τρία πρώτα προβλήματα που αναφέρουν», τόνισε.

Η κατάσταση αυτή επιβάλλει την άμεση αναπροσαρμογή της προσέγγισης στη διαχείριση των υδάτινων πόρων, τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έτσι, συνέχισε, «η προσπάθεια αυτή απαιτεί ένα εθνικό σχέδιο, το οποίο επεξεργάζεται η κυβέρνηση, που θα υποστηρίξει την εθνική προσπάθεια. Μια προσπάθεια που δεν χωρεί κομματικούς ανταγωνισμούς αλλά ούτε και τοπικούς εγωισμούς». Ο υφυπουργός μίληας για την εμπειρία της Θεσσαλίας που οδήγησε στην ίδρυση του Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας, ο οποίος κάνει τα πρώτα βήματά του, ενώ παράλληλα προχωρεί το εφαρμοστικό master plan για το Σχέδιο Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών και ολοκληρώνεται και το Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνου Πλημμύρας, σε Θεσσαλία, Κρήτη και Ανατολική Πελοπόννησο που ήδη πλήττονται από τις επιπτώσεις της κρίσης.

«Η μεταρρύθμιση της στρατηγικής υδάτων, που είχε ενταχθεί στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, περιλάμβανε τη δημιουργία της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων. Ταυτόχρονα υλοποιούνται έρευνες και προγνωστικές μελέτες στο σύνολο της χώρας για τις καιρικές συνθήκες, αλλά και για τη νέα αγροκλιματική ζωνοποίηση της χώρας και επανακαθορίζονται οι σχετικές προτεραιότητες», επεσήμανε ο κ. Κοντογεώργης και προανήγγειλε ότι η κυβέρνηση προετοιμάζει και θα φέρει προς δημόσια συζήτηση την εθνική πρόταση για τη διαχείριση του πόρου, την ύδρευση, την άρδευση, καθώς και τα αντιπλημμυρικά έργα για το σύνολο της χώρας, και για την οργανωσιακή δομή αλλά και την χρηματοδότηση. Ειδικά σε σχέση με τη χρηματοδότηση έκανε αναφορά στη συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο που αφορά τον νέο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την περίοδο 2028-2034 και τους πόρους που θα διασφαλιστούν για να υποστηρίξουν έργα υποδομής που αφορούν και το νερό.

Τέλος, ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ επανέλαβε με έμφαση ότι το θέμα της διαχείρισης του νερού δεν πρέπει να επηρεαστεί από κομματικούς ανταγωνισμούς και τοπικούς εγωισμούς και θα πρέπει να αντιμετωπιστεί με ευρύ και συναινετικό πνεύμα.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ