Οι εμφύλιοι του ΣΥΡΙΖΑ

Γράφει ο Χρήστος Αλεξανδρής

Τα όσα συμβαίνουν τους τελευταίους μήνες στο ΣΥΡΙΖΑ επιβεβαιώνουν αυτούς που ισχυρίζονται ότι οι χειρότεροι πόλεμοι είναι οι εμφύλιοι.

Ο εμφύλιος στο ΣΥΡΙΖΑ έχει πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διανύει την χειρότερη κρίση από την ίδρυσή του και να απειλείται όχι απλά με διάλυση αλλά με εξαφάνιση από τον πολιτικό χάρτη της χώρας. Με το που κλείνει ο ένας κύκλος εσωστρέφειας, ανοίγει ο επόμενος σε μια διαδικασία αλληλοεξόντωσης των στελεχών μεταξύ τους. Και με τον αρχηγό του κόμματος όχι μόνο να μην είναι σε θέση να εγγυηθεί την ενότητα της παράταξης, αλλά να συμβάλλει ο ίδιος με τις διασπαστικές κινήσεις του και το διχαστικό λόγο στη διάλυση του κόμματος. Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται να αγνοεί έναν βασικό κανόνα λειτουργίας των δημοκρατικών κομμάτων. Ότι δηλαδή η άσκηση της εξουσίας από τον αρχηγό του κόμματος απαιτεί να διαθέτει ο ίδιος την ευελιξία που χρειάζεται, “να προσαρμόζεται και να προβαίνει σε όσους συμβιβασμούς και υποχωρήσεις είναι απαραίτητοι για την επίτευξη των απώτερων στόχων του”. Χωρίς φυσικά να αμφισβητείται ποιος είναι ο αρχηγός, ποιός δίνει την γραμμή και ποιός έχει τον τελευταίο λόγο στη λήψη των αποφάσεων.

Θα συνιστούσαμε επομένως στον πρόεδρο του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να μελετήσει καλύτερα την ιστορία των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη. Το πρώτο πράγμα που θα διδάσκονταν από τη μελέτη της ιστορίας των πολιτικών κομμάτων, θα ήταν ότι κανένας αρχηγός κόμματος με φιλοδοξία να γίνει κάποτε πρωθυπουργός δεν κατάφερε να εδραιωθεί στη θέση του αξιώματός του σε συνθήκες εσωκομματικού πολέμου και διαρκούς αμφισβήτησης πηγαίνοντας κόντρα με όλους και με όλα. Έχοντας απέναντί του τους κομματικούς μηχανισμούς και τις δομές του κόμματός του.

Η επιβίωση σε αυτούς τους κομματικούς μηχανισμούς είναι μια άσκηση λεπτών ισορροπιών, σύνθεσης διαφορετικών τάσεων και συγκερασμού διαφορετικών απόψεων,
Που σημαίνει ότι οι πολιτικοί αρχηγοί για να μακροημερεύσουν στη θέση τους θα πρέπει να εγκαταλείπουν τις αυταρχικές τάσεις τους και να στηρίζονται στην πειθώ. Μόνο οι δικτάτορες δεν έχουν τέτοια προβλήματα. Το παράδοξο στην περίπτωση του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ είναι ότι θέλει να είναι πρόεδρος σε ένα δημοκρατικό κόμμα, εφαρμόζοντας αυταρχικές και αντιδημοκρατικές μεθόδους. Χωρίς να λαμβάνει υπόψιν την γνώμη των στελεχών του και χωρίς να τηρεί στοιχειωδώς τους κανόνες της εσωκομματικής δημοκρατίας. Από την αναρρίχηση του στην εξουσία το 2015 μέχρι και σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ έχει γνωρίσει πολλές διασπάσεις.

Η πρώτη μεγάλη διάσπαση συνέβη το καλοκαίρι του 2015 με την ομάδα Λαφαζάνη να αποχωρεί διαφωνώντας με την κυβερνητική πολιτική του κόμματος και θεωρώντας ότι με τη στροφή στον ρεαλισμό προδόθηκε η ιδεολογία τους (η διάσπαση αυτή είχε ως αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τρία κόμματα η Λαϊκή Ενότητα, η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου και το ΜέΡΑ 25 του Γιάνη Βαρουφάκη).

Η δεύτερη μεγάλη διάσπαση στο ΣΥΡΙΖΑ σημειώθηκε μετά τις εσωκομματικές εκλογές του 2023 για την εκλογή νέου προέδρου. Η ομάδα Αχτσιόγλου-Χαρίτση διαφώνησαν με την πολιτική του νέου αρχηγού και αποχώρησαν από το κόμμα. Μετρώντας τα όσα διαλυτικά φαινόμενα συμβαίνουν αυτή την περίοδο στο ΣΥΡΙΖΑ δεν ξέρω αν ζούμε το κύκνειο άσμα μιας πολιτικής καριέρας που ξεκίνησε την σταδιοδρομία της στην πολιτική ζωή του τόπου με πολλές υποσχέσεις. Το σίγουρο είναι ότι ζούμε το τέλος ενός κόμματος της Αριστεράς που διαδραμάτισε σημαντικό και ενίοτε πρωταγωνιστικό ρόλο στις πολιτικές εξελίξεις.

Ο ΣΥΡΙΖΑ όπως τον γνωρίσαμε στη μεταπολίτευση αλλά και τα χρόνια της οικονομικής κρίσης και των μνημονίων δεν υπάρχει πια. Έφτασε στο θρίαμβο της κατάκτησης της εξουσίας το 2015 για να οδηγηθεί στα πρόθυρα της διάλυσης εννέα χρόνια αργότερα. Οι διαφωνίες, οι συγκρούσεις, οι μικροί εμφύλιοι και οι διχαστικές λογικές χαρακτήριζαν πάντοτε την Αριστερά. Η απώλεια της εξουσίας το 2019 έκανε τα εσωκομματικά προβλήματα να φαίνονται πιο έντονα από κάθε άλλη φορά. Αυτό που έχουμε να συστήσουμε στα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα είναι να πάρουν μαζί τους πολύ νερό γιατί έχουν να διανύσουν μια μεγάλη πολιτική έρημο, χωρίς να είναι βέβαιο αν θα καταφέρουν και να επιβιώσουν.